تغذیه سالم

فلینظر الانسان الی الطعامه انسان باید به خویش بنگرد

اهمیت تغذیه سالم

یکی از مهم ترین عوامل فردی،تغذیه است. با توجه به تحولات صنعتی و مصرف غذاهای ناسالم درجوامع امروزی به ویژه در کشورهای در حال توسعه با بروز بیماری های غیر واگیر رو به رو هستیم. امروزه بیماری هایی همچون چاقی، سکته قلبی،دیابت و بیماری های از این قبیل در اثر مصرف نادرست موادغذایی و نیز مصرف غذاهای چرب و ناسالم به ویژه جوانان پدید می آید. بنابراین پیشگیری یکی از توصیه های است که با بهره گیری از بروز و گسترش هرچه بیشتر بیماری های غیر واگیر جلوگیری به عمل می آید.

هرغذایی که می خوریم نقش مهمی در سلامت ما دارد. این سلامت هم شامل جسم و هم روح انسان می باشد. موادغذایی که روزانه مصرف می کنیم باید نیاز بدن به انواع مواد معدنی را تامین کند و باعث تقویت روح و جسم انسان در مقابل بیماری ها شود. برای رسیدن به جسمی سالم و آرام نیاز به روانی سالم است و روان سالم بدون جسم سالم میسرنیست و جسم هم بدون تغذیه نمی تواند سالم باشد. به طور مثال کمبود ید به انگیزه ی کمتر برای موفقیت در کودکان ربط داده شده است ومشاهده شده است که کمبود ویتامین B6 در بیماران روانی درون زاد زیر مجموعه ی افسردگی بالینی به شدت شایع است.

از این رو درگیر شدن جسم در دراز مدت روح انسان را هم دچار مریضی می کند و درنهایت شخص دچار افسردگی می شود. انسانی که با هدف رشد ورسیدن به کمال آفریده شده مدام درحال درمان بیماریهای خود است که منشاء این همه بیماریها به تغذیه ناسالم برمی گردد.در حالی که طبق احادیث و آیات قرآن سفارش فراوان به تغذیه شده که کمترین توجهی به این مسأله شده است. سبک زندگی و تغذیه سالم به صورت خودکار بدن آدمی را در برابر بسیاری از بیماری‌ها ایمن می‌سازد و تا سال‌ها‌ نیازی به درمان ندارد.

اصل تغذیه از نگاه طب سنتی

اصلاح نمک (عدم استفاده از نمک‌های صنعتی و کارخانه‌ای و مصرف نمک دریا)
اصلاح روغن (عدم مصرف روغن‌های سرد مانند روغن نباتی، روغن مایع، روغن ذرت، روغن آفتابگردان و…، مصرف روغن ارده کنجد یا روغن زیتون برای سرخ کردن و روغن زرد حیوانی (گاوی) و روغن دنبه برای پخت و پز(گوسفندی)
اصلاح آب (عدم مصرف آب لوله کشی کلردار و مصرف آب چشمه یا آب چاه یا آب قنات، آب جوشیده و…)
اصلاح ظروف (عدم استفاده از ظروف تفلون، آلومینیوم، استیل، چدن کره‌ای و استفاده از ظروف چدن اصل، ظروف مسی، ظروف برنجی و…)
عدم مصرف مواد کارخانه‌ای حاوی مواد نگهدارنده که سودازا هستند.
تا زمانی که گرسنه نشدید غذا نخورید.
سیر نشده دست از غذا بکشید.
بین غذا آب نخورید.
آب سرد هیچ گاه نخورید.
قبل و بعد غذا نمک استفاده کنید.

توصیه‌هایی برای داشتن سبک زندگی و تغذیه سالم

استفاده از سنجد، بادام، مغز هسته زردآلو، مویز، انجیر و چغندر پخته به عنوان تنقلات
پرهیز از پرخوری
پرهیز از خوردن غذاهای شور، تلخ، تند و تیز
استفاده از غذاهای سالم و سبزیجات و میوه‌ها
پرهیز از خوردن غذاهاى غلیظ مانند گوشت گاو، خامه، ماست ترش
مصرف غذاهای کنسروی و مانده
استفاده از روغن حیوانی و روغن ارده کنجد در غذاها از ساده ‌ترین راه برای داشتن سبک تغذیه سالم است.
آجیل‌های بوداده، شیرینی‌های قنادی، شکلات وکاکائوهمگی برای بدترشدن اوضاع بدن عمل‌ می‌کند و باید از مصرف آن‌ها پرهیز کرد.
غذاهایی مانند فست فودها همیشه در ضرر رساندن به بدن نقش ویژه دارند.

در این مقاله به مضرات تنقلات و نوشیدنی پرمصرفی که در جامعه امروز،متاسفانه مورد استقبال افراد زیادی علی الخصوص درکودکان شده اشاره می کنیم.

آیا پفک واقعا مضر است ؟

بله، از آن جایی که پفک فاقد ارزش غذایی بوده و سرشار از مواد مصنوعی و فرآوری شده می باشد،مضر است. درفرآیند تولید پفک ذرت پرس شده و در حرارت بسیار بالا قرار می گیرد تا پر حجم شود. در این شرایط روغن موجود در پفک می سوزد و پراکسید تولید می کند. میزان این ماده در مقابل حرارت و نور افزایش پیدا می کند، ضرر این ماده شبیه به مواد شیمیایی موجود در دود سیگار است که منجر به ابتلای افراد به سرطان ریه، سینه و مثانه می شود.

پفک ها محصولاتی ترد و نمکی با طعم پنیرهستند . پنیریک منبع مناسب برای پروتئین است، اما زمانی که اسیدآمینه های تشکیل دهنده پروتئین که درپنیروجود دارند درمجاورت حرارت بالای پخت قرار می گیرند موجب تولید مواد خطرناک می شوند. همچنین پفک دارای رنگ زرد شماره 6 است که می تواند باعث افزایش بیش فعالی در کودکان و واکنش های آلرژیک در برخی بزرگسالان شود. براساس نتایج مطالعات حیوانی، رنگ مصنوعی در آن ها سبب ایجاد تومورهای آدرنال شده است. در صورت استفاده بیش از اندازه از رنگ های غیرمجاز خوراکی در تهیه مواد خوراکی مانند پفک احتمال ابتلا به سرطان، بیماری های کبدی و کلیوی را بیشتر می کند.وحتی مرگ در کودکان دور از انتظار نیست.

در تهیه پفک از روغن با ترانس بالا استفاده می شود که باعث افزایش وزن، فشار خون بالا،چربی خون، انواع سرطان و در نهایت بیماری های قلبی عروقی می شود. افزودن مقدار زیاد نمک برای خوش طعم شدن آن در طی فرآیند تولید، موجب آسیب به کلیه ها، تجمع آب در بدن در نتیجه تورم بافت ها و افزایش فشار خون و سکته قلبی و مغزی می شود، همچنین ذائقه افراد به شورخواری را تغییر می دهد. با این وجود، چربی و سدیم بسیار زیاد پفک نیز نگران کننده است. مصرف بیش از حد پفک همانند دیگر میان وعده ها مضر و خطرناک است.

افزایش پوسیدگی دندانها

اغلب افراد تصور می کنند که فقط مواد غذایی شیرین موجب پوسیدگی دندان ها می شود، غافل از این که پفک با داشتن ماده ای شور می تواند موجب پوسیدگی دندان ها شود، زیرا هنگام مصرف، مقداری از آن به دندان ها می چسبد. پفک دارای کربوهیدرات قابل تخمیر است و تخمیر این مواد توسط باکتری های موجود در دهان باعث پوسیدگی دندان ها می شود. بنابراین شستشوی دندان ها با مسواک پس از خوردن پفک بسیار ضروری است.

تحقیقات نشان می دهد که پفک می تواند 9 برابر وزن خود آب جذب کند، بنابراین درصورت مصرف پفک توسط کودکان موجب بی اشتهایی آنها به وعده های غذایی مهم و اصلی، خستگی سیستم گوارش و فلج شدن معده می شود؛ در نتیجه در صورت مصرف مداوم توسط افراد بزرگسال نیزمی تواند منجر به بروز بیماری هایی نظیر کم خونی، کوتاهی قد، پوکی استخوان و ریزش و تضعیف مو شود.

مضرات پفک در بارداری

خوردن پفک در هنگام بارداری موجب افزایش ماده ای به نام آکریلامید در بدن می شود. افزایش این ماده ممکن است روند رشد جنین را به خطر اندازد و در نهایت منجر به تولد نوازدی با سر کوچکتر نسبت به نوزادان سالم شود.

بررسی عوارض و اثرات منفی نوشابه روی سلامت بدن

متاسفانه مصرف نوشابه های گازدار به طور فزاینده در میان مـردم دنیا بخصوص ایرانیان که رکورددار مصرف این ماده هستند رواج پیدا کرده است. ولی آیـا افرادی که باعلاقه این نوشیدنی سمی را مصرف می کنند از عوارض و خطرات آن باخبرند؟ باید بدانید یک واقعیت تلخ در مورد نوشابه ها این است که به آن ها عمدا کافئین افزوده می گردد تا ایجاد اعتیاد و وابستگی در مصرف کنندگان خود کنند و این کافئین موجود در نوشابه های گازدار نسبت به دیگرنوشیدنی های حاوی کافئین مانند قهوه و چای سریع تر جذب بدن می شود.

مضرات و عوارض جبران ناپذیر مصرف نوشابه

نوشابه می تواند منجر به کاهش عملکرد کلیه شود.
نوشابه ریسک ابتلا به دیابترا بالا می برد:میزان بالای شکر در نوشابه باعث فشار پانکراس می شود و به طور بالقوه آن را ترک می کند و نمی تواند نیاز بدن به انسولین را حفظ کند.
قوطی های نوشابه با بی پی ای پوشیده می شود :قوطی نوشابه حاوی (بی پی ای)است، که از بیماری های قلبی گرفته تا چاقی و مشکلات تولید مثل، ارتباط دارد.
نوشابه باعث خشکی بدن می شود :کافئین ادرار آور است و تولید ادرار را بیشترمی کند و باعث می شود بیشترادرارکنید. وقتی سلول های بدن خشک می شوند، به سختی مواد مغذی را جذب می کنندو همچنین برای بدن دشوار می شود تا مواد زائد را از بین ببرند.
نوشابه سرطان زاست ، به همین سادگی ، در مطالعات انجام شده نشان داد منجر به سرطان ریه، کبد، یا سرطان خون ، تیروئید در موش های آزمایشگاهی می شود.
رنگ کاراملی در نوشابه به مسائل عروقی مرتبط است.
نوشابه کالری زیادی دارد.
نوشابه خطر ابتلا به چاقی را افزایش می دهد.
نوشابه خطر بیماری های قلبی در مردان را افزایش می دهد؛ هرنوشابه که روزانه مصرف می شود، خطر بیماری قلبی را تا 20 % در مردان افزایش می دهد.
اسید در نوشابه مینای دندان را از بین می برد .
نوشابه حاوی قندهای مصنوعی است؛ در حالی که بسیاری ازمردم شکرمصنوعی را برای مصرف کالری پایین انتخاب می کنند. قند مصنوعی به بیماری های متعدد از جمله سرطان مرتبط هستند.
نوشابه سطح کلسیم را کاهش می دهد :نوشابه ها حاوی فسفریک اسید هستند مقادیر زیادی از کلسیم استخوان را کاهش می دهد.
نوشیدن نوشابه متابولیسم را تغییر می دهد و مانع از کاهش وزنمی شود.
نوشیدن بیشتر از یک نوشابه روزانه خطر بیماری قلب ،سندروم متابولیک را افزایش می دهد.
نوشابه رژیم کاهش وزن شما را مختل می کند.
خطر ابتلا به کبد چربرا افزایش می دهد:نوشابه ها و هر نوشیدنی شیرین دیگر به بیماری کبدچرب مرتبط است.
نوشابه ها حاوی مهار کننده های قارچی هستند:آن ها بنزوات سدیم یا بنزوات پتاسیمدارند و در تمام نوشابه ها ی مورد استفاده قرار می گیرد. این مواد شیمیایی توانایی آسیب شدید به DNA درمیتوکندری را دارند تا به طور کامل آن را غیر فعال کنند.
نوشابه ها باعث آسم می شود.
نوشابه با سردردارتباط دارد.
فشار خون بالااز عوارض جدی دیگر نوشابه است .

عوارض سوسیس و کالباس

سوسیس و کالباس، یکی از نمونه‌های مواد غذایی است که به راحتی آماده مصرف می‌شود و درعین حال بسیار خوشمزه است و به همین دلیل طرفداران زیادی در میان مردم دارد. اما افزایش استقبال مصرف کنندگان از انواع سوسیس و کالباس، در شرایطی مشاهده می‌شود که بسیاری از متخصصان تغذیه، به مضرات مصرف این نوع مواد غذایی اشاره می‌کنند. این درحالی است که مصرف نوشابه‌ها،‌ سوسیس و کالباس نیز همپای این مواد هر روز افزایش می‌یابد به همین علت اغلب کودکان و نوجوانان بامشکل کمبود آهن، روی و انواع ویتامین‌ها مواجه هستند و رشد آن‌ها به طور کامل انجام نمی‌شود.

مسأله اصلی در موضوع استفاده از سوسیس و کالباس وجود دارد که از چه موادی تهیه می‌شود و در تهیه این فرآورده آیا از استانداردهای تعیین شده، تبعیت می‌کنند. تمام محصولات موجود در بازار در کارخانه‌های نام‌آور تولید نمی‌شود، مشخص نیست سوسیس و کالباس‌های فله‌ای موجود در بازار با چه مواد اولیه‌ای و در چه اماکنی تولید می‌شود و نباید میزان مصرف مواد نگه‌دارنده نیترات و نیتریت در این موادازمیزان استانداردبیشتر باشد و مدت نگه دارندگی آن‌ها نیز نباید افزایش یابد.

این مواد توان دفاعی بدن راتحت فشار قرار می‌دهد وموجب هجوم اسیدهای چرب اشباع شده، می‌شود و عوارض آن به صورت بیماری‌های قلبی، عروقی وسرطان‌ها بروز می‌کند. مصرف استاندارد مواد نگه‌دارنده مسئله‌ای ایجاد نمی‌کند اما بیش از آن خطرناک است.

1-سوسیس وکالباس فشار خون را بالا می‌برد:کارشناسان تغذیه در انگلیس هشدار دادند مقدار نمک موجود در اکثر سوسیس‌ها بیشتر از نمکی است که در یک پاکت چیپس وجود دارد. این متخصصان می‌گویند وقتی فردی در روز فقط 2عدد سوسیس به عنوان وعده غذایی مصرف می‌کند، حدود نیمی از حداکثر مقدار مجاز مصرف روزانه نمک را دریافت کرده است.

2- سوسیس و کالباس برای پوست مضر است:مصرف زیاد سوسیس و کالباس ممکن است در مواردی کهیر ایجاد کند اما در بیشتر موارد تشدید کننده‌ی برخی بیماری‌های پوستی از جمله خارش و یا بیماری‌های حاد پوستی است.بیشترین عامل تحریک کنندگی این مواد، فلفل، ادویه و مواد رنگی و افزودنی است که در آن به میزان زیاد وجود دارد. در بسیاری از موارد اطمینانی از سلامت گوشت مصرفی در این فرآورده‌ها نیز وجود ندارد.

3- خطر بروز سرطان مثانه با مصرف سوسیس و کالباس تا30 درصد افزایش می‌دهد.

4- سوسیس و کالباس باعث ابتلا به بیماری‌های ژنتیکی می‌شود،قطعاً در ابتلا به بیماری‌های ژنتیکی اثر دارد، البته این ابتلا به مرور اتفاق می‌افتد. بیماری‌های ژنتیکی 2 دسته هستند: این بیماری‌ها یا ارثی هستند و از پدر و مادر به ارث می‌رسند یا بر اثر جهش جدید در ژن فرد به وجود می‌آید.

5-دشمنی سوسیس و کالباس با قلب

نکته پایانی

بهداشت تغذيه در قرآن از جايگاه بالايي برخوردار است؛ چنانکه رسول اکرم (ص) و ائمه معصومين (عليهم السلام) و ديگر حکماي اسلامي که تحت تاثير آموزه هاي اسلام در امر بهداشت به طور عام و بهداشت تغذيه به طور خاص بوده اند، توصيه هاي ارزشمندي دراين رابطه داشته اند. از رهنمودهاي بسيار ارزنده قرآن در امر بهداشت تغذيه، استفاده و بهره مندي از روزي هاي حلال و طيب و پرهيز از روزي هاي حرام و خبيث است که پايبندي به آن انسان را در مسير توحيدي قرار مي دهد. و با داشتن عادات غذایی صحیح و استفاده از غذاهای سالم به فرزندان خود که نسل‌هایی سالم خواهند بود، در جهت آینده‌ای ‌سالم‌تر، صلح آمیز، مولد و شاد گام برداریم.

تهیه کننده و تایید کننده مطلب : سرکار خانم انسیه خواجه مربی محترم بهداشت آموزشگاه