یکی از روش هایی كه برای رشد ارزش های اخلاقی دانش آموزان مطرح شده ، این است كه یك بحران اخلاقی را بدون محدودیت از پیش تعیین شده به بحث بگذاریم. در این رویكرد، نقش معلم یا مربی یك نقش انتقادی است، معلم دانش آموزان را به مناظره كلامی تشویق می كند، بویژه طی مراحل اولیه گفت وگوی گروهی در همین فرایند بحث و مناظره گروهی، معلم باید قادر باشد تا براساس شناخت كاملی كه از خصوصیات مراحل تحول اخلاقی كودكان دارد سطوح مختلف استدلال های اخلاقی را مستقر كند، معلم می تواند بر اساس ابهاماتی كه در تعیین و تقسیم بندی دانش آموزان به مراحل اخلاقی در ذهن دارد سؤالات دیگری را برای آن دسته از دانش آموزانی كه در وضعیت بینابینی و مبهمی قرار دارند، طرح كند تا با تصریح بیشتری به تراز استدلالی او بپردازند، نقش معلم یا مربی بسیار واجد اهمیت است، او نباید جلوتر از دانش آموزان گامی برداشته و یا استدلالی را پیش كشد، او فقط هدایتگر غیرمستقیم و تصریح كننده استدلال های كودكان برای بیان صحیح استدلال خودشان است.
اصول زیر در این نوع آموزش باید رعایت شود :
1- آموزش مفاهیم اخلاقی باید متناسب با قابلیت ها و ظرفیت های شناختی و سطح استدلال قضاوت اخلاقی دانش آموزان باشد.
2-آموزش مفاهیم اخلاقی باید در موقعیت های طبیعی و با استفاده از حوادث و رویدادها و مضامینی باشد كه در نزد كودك از نظر ارتباط با زندگی روزمره او، فرهنگ و محیط او بیگانه و دور از واقعیت نباشد.
3-به كودكان فرصت داده شود تا به طور خود انگیخته رفتار مطلوب را مشاهده و تمرین كنند.
4-كودكان باید نسبت به رفتار اخلاقی كه از آنان انتظار داریم شناخت كافی داشته باشند. معلمان باید در رفتار و الگوهای اخلاقی كه قصد معرفی و آموزش به كودكان را دارند ثابت قدم باشند.
5-در ارائه الگوهای مورد تقلید كودك سعی كنیم مواردی را بگنجانیم كه كودك خود به خودی به آنها نیاز دارد، زیرا كودكان از الگوهایی تقلید می كنند كه در رفع نیازهای سنی و انگیزشی آنها مؤثر واقع شوند.
6-حد فراگیری مفاهیم اخلاقی هر كودك خود اوست. زمان و نیرویی كه كودك در درونی كردن مفاهیم اخلاقی نیاز دارد به مراتب بیشتر از زمان و نیرویی است كه از طریق آموزش های برنامه ریزی شده و تحمیلی به اجرا درمی آید.
7-آموزش مفاهیم اخلاقی هرگز در یك بعد متمركز نمی شود، بلكه همواره جنبه های عقلانی، عاطفی، اجتماعی و جسمی با نوعی درآمیختگی یكپارچه ای همراه هستند.
8-از آنجا كه در یك فضای سالم، اخلاقی، منبع اقتدار و اعمال دستورات اخلاقی از عدالت نشأت می گیرد معلم در این شرایط به منزله فردی است كه واجد این منبع بوده و كودكان به دیده احترام و ترس توأمان، او را سرمشق و الگوی رفتارهای اخلاقی خود قرار می دهند.
9-تربیت دادن بازی های متنوع و توأم با هدف های غیرمستقیم اخلاقی كه از جانب خود كودكان به اجرا درمی آید، نقش مؤثری در درونی كردن ارزش های اخلاقی دارد، نحوه رعایت عدالت در بازی همیاری و همكاری در میدان بازی، همدردی و همدلی احساسی و عاطفی بین بازیكنان و همه و همه عناصری است كه در پرورش خصوصیات اخلاقی كودكان نقش دارد.
10-برای پرورش اخلاقی لازم است كه شیوه های زندگی وعقاید پیامبران و امامان، مصلحان و مردان بزرگ و برجسته ای كه در تاریخ تكامل بشریت نقش تعیین كننده داشته اند را به صورت خوشایند و متناسب با درك و فهم كودكان ارائه دهیم.
11-در كلاس اخلاق از هیچ گونه كتاب درسی استفاده نكنید و بیشتر از طریق بیان مطالب و داستان ها و نمایشنامه هایی كه به نحوی مسائل اخلاقی و ارزشی در آن طرح شده است مباحث اخلاقی را مطرح كنید.
12-برای هماهنگ كردن روش ها، توصیه های تربیتی خود را به خانواده از طریق انتشار خبرنامه مدرسه انجام دهید و از این طریق آنان را از اقدامات، روش ها و نظرات خودتان مطلع كنید و با تشكیل جلسات مشترك اولیا و مربیان این مسائل را منتقل كنید.
منبع:
- دریچه ای به دنیای دانش از سایت شمس
تهیه کننده مطلب : جناب آقای سیدحسین منتظری معاونت محترم پرورشی آموزشگاه
تایید کننده مطلب: جناب آقای جواد صدیقی مدیریت محترم آموزشگاه